މި ޒަމާނަކީ، ދިވެހިންގެ ހުރިހާކަމެއް އިންޓަނޭޝަނަލް ބެސްޓް ޕްރެކްޓިސް އާ ދިމާޔަށް ދަތުރުކުރަމުންދާ ދުވަސްވަރެކެވެ.  ދިވެހިން ''އިންޓަރނޭޝަނަލްވަމުންދާ'' ދުވަސްވަރެކެވެ.  މި ބަސްބަހާއި ކަންކަމުގެ މާނަ އެކި މީހުން އެކި ގޮތަށް ކޮށްފާނެއެވެ. އަޅުގަނޑަށް  މާނަ ކުރެވޭ ގޮތްތަކެއް ވެސް އެބަ ހުއްޓެވެ.   ނަމަވެސް އެއީ މި މަޒުމޫނުގެ މައުޟޫޢުކަމުގައި ހަދާކަށް ގަސްދެއް ނުކުރަމެވެ.

އިނގޭ އާއި، އެނގޭ އަކީ ތަފާތު ދެބަހެވެ. އެނގޭ މި ބަހުން މާނަ ކޮށްދެނީ ކަމެއް އޭނާ ދަންނަ ކަމެވެ. އޭނާ އަށް އެކަން އެނގެއެވެ. އެކަމަކު އިނގޭ އެއީ އަކުރެކެވެ. އެއީ ވަކި ވާހަކައެއް ބުނުމަށް ފަހު، އިތުރަށް އެބަހަށް ބާރު ލުމުގެ ގޮތުންވެސް ބޭނުން  ކޮށްލާ އަކުރެކެވެ. މި ސާލަކަށް ބުނަމެވެ. މި ބުނި ވާހަކަ މި ހާރު އެނގޭވަރަށް ބުނެދެވިއްޖެ ދޯއެވެ. ދެން މިކަން ހަނދާން ކުރާތި! އިނގޭ!

ސާދާގަރެއްގެ ގެއަށް ދިޔަ މެހުމާނަކު، ހެނދުނުގެ ނާސްތާ އަށްފަހު ސާދާގަރުގެ ގާތުގައި ބުންޏެވެ.
"ތިބާގެ ދަރިފުޅަކީ ހާދަހާ ދަހި ކުއްޖެކޭ، އޭނާ ރޮށްޓާ ރިހާކުރާ ކާއިރު، ރޮށީގައި ރިހާކުރު ޖައްސަނީ ވަރަށް ކުޑަކުޑަކޮށް."
އެހިނދު ސާދާގަރު ބުންޏެވެ.
"އަހަރެންގެ ދަރިފުޅު ތިޔަވީ، އަހަރެން ހީކުރި ވަރަށްވުރެ މާ ދީލަތި ކުއްޖަކަށް. އަހަރެން ރޮށި ކަނީ ރިހާކުރު ފުޅީގެ ބޭރުގައި ރޮށިކޮޅު ޖައްސާފަ."

ދިވެހި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރީ: ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

1. އޭވަޔާ ފަތިހުގެ ނަޔާ، ޣައްޒާލުއަށް އެދެމޭ ބުނުން:
                       "މަގު މަށަށް ތިޔަ އޮޅުވަނީޔޭ ބިންތަކާ ފަރުބަދަތަކުން."

މިސައިޓުގައި ' މުޙިންމީ ... ސިއްހަތް ނުވަތަ ވެހިކަލް؟ ' މިސުރުޚީގެ ދަށުން ލިޔެފައިވާ ލިޔުމުގައި އަޅުގަނޑު ފާހަގަ ކޮށްލާފައިވާނީ ވެހިކަލްތަކުން ނުކުންނަ ދުމުގައި އެކުލެވޭ މައިގަނޑު ގޭސްތަކާއި އެއިން އިންސާނުންނަށް ހުރި ނުރައްކަލުގެ ވާހަކައެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ ގޭސްތައް ބޭރުކުރަނީ ހަމައެކަނި ވެހިކަލްތަކުންނެއް ނޫނެވެ. ތެޔޮ އަންދައިގެން ހިންގާ ކޮންމެ އެއްޗަކުންވެސް މިފަދަ ގޭސްތައް ޖައްވަށް ބޭރުކުރެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ރާއްޖޭގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ކަރަންޓު އުފައްދަނީ ޑީސަލް ޖަނަރޭޓަރުގެ އެހީގައެވެ. މިއީވެސް މިފަދަ ގޭސް ބޭރުކުރާ އެއްޗެކެވެ.

ދިވެހި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރީ: ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

1. މާ ތަޤުޥާވެރިކަމަށް ހެދިގެން އުޅޭ ދީންވެރިޔާއެވެ! އެހެން މީހުންނާ ނުބެހޭށެވެ!
އެހެން މީހުން ކުރާ ކުށްފާފަތައް ތިބާގެ ފަތުގައި ނުލިއުއްވާނެކަން ކަށަވަރެވެ!

2. އަހަރެން ކުރާ ރަނގަޅު ކަންތައްތަކާއި ނުބައި ކަންތައްތައް ލިއުއްވާނީ އަހަރެންގެ ފަތުގައެވެ.
ތިބާ ކުރިޔަށް ދާންވީ ތިބާގެ މަގުގައެވެ. އާޚިރުގައި ކޮންމެ މީހަކަށް ލިބޭނެ މޭވާ އަޅާނީ އެމީހަކު އިންދާ ގަހުގައެވެ!!!

ވެހިކަލްއަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އާއްމު ދިރިއުޅުމުގައި ވަރަށްވެސް މުޙިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗަކަށް މިހާރު ވަނީ ވެފައެވެ. އަވަސްގޮތަކަށް ތަނަކަށް ދާންޖެހޭވަގުތު ނުވަތަ ފިނި ބުރެއް ޖަހާލަން އަދި މިނޫނަސް ވަރަށް ގިނަ ގޮތްގޮތުން ކޮންމެހެން ގެންގުޅެން ލާޒިމުވެފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އަމިއްލަ ވެހިކަލްއެއް ނެތްނަމަ ގާތްރައްޓެއްސަކާއިއެކު ނުވަތަ ޓެކްސީއެއްގައެވެ. މިތަކެތީގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް ގިނަކަންކަން ފަސޭހަވެއެވެ. ނަމަވެސް މީގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިދާނެ ނުވަތަ ލިބެމުން އަންނަ ގެއްލުންތަކާއިމެދު ވިސްނާލުމަށް ކުޑަވަގުތުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލުން ކިހިނެއްވާނެތޯއެވެ؟

ދިވެހި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރީ: ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

1. ޝަރާބުގެ އާރަކުން ސާޤީ މަށަށް ކޫޒެއް އަޅައި ދެއްޗޭ!
                 އެއަށްވާ ޝައުޤަކުން ވަޖިދުވެ މަވީތީ ލަސްނުކޮށް ދެއްޗޭ!

2. އިހަށް ކައިރީގަވީ ޢިޝްޤީގެ މަންޒިލު މާދުރަށް ދިއުމުން،
                 ހިތަށް މިލިބުނު ތަދަށް ފަރުވާ، ތަފާތެއް ނެތި މަށަށް ދެއްޗޭ!

ކަރަންޓަކީ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ލިބިދެންޖެހޭ އަސާސީ ޚިދުމަތެކެވެ. މިތަރައްޤީ ވެފައިވާ ޒަމާނުގައި ކޮންމެ ކަމެއް ކުރުމަށްވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކަރަންޓް ބޭނުންވެއެވެ. އެހެންކަމުން ކަރަންޓްގެ ބޭނުން ނުކޮށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އުޅެވެންނެތްއިރު، ކަރަންޓްގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ސަމާލުވާންޖެހޭނެއެވެ. ނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެން މިކަމަށް ދޭންޖެހޭ ސަމާލުކަން ނުދިނުމުގެ ސަބަބުން، ނުވަތަ ފަރުވާ ކުޑަކުރުމުގެ ސަބަބުން ކަރަންޓް ދަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް އިސްރާފްވަމުންނެވެ.

މިއީ، އަލްއުސްތާޛު އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ ލިއުއްވާފައިވާ ވާހަކައެކެވެ. މިވާހަކަ ނަގާފައިވަނީ، ކުއްލިއްޔަތުއް ދިރާސާތިލް އިސްލާމިއްޔާގެ ވެބްްސައިޓުންނެވެ.

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

’’ދޫނި ސޫފާސޫފީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ސިފައިންނަށް ބެއްލެވިއިރު ހުދްހުދު ފެނިވަޑައެއް ނުގަތެވެ. އެކަމާ އަޖައިބުވެ ވަޑައިގެން ވިދާޅުވިއެވެ. ހުދްހުދު ތިމަން ކަލޭގެފާނަށް ފެނިވަޑައި ނުގަންނަވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ މިތާގައި އެބައިން ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ނެތް ހެއްޔެވެ؟ އެސޮރު މިތާނގައި ނެތީ ރަނގަޅު ސަބަބަކާ ލައިގެން ކަމުގައި ނުވާނަމަ ގަދަފަދަ ޢަޛާބެއް ތިމަން ކަލޭގެފާނު އެސޮރަށް ދެއްވާހުށީމެވެ. ނުވަތަ އެސޮރު ކަތިލައްވާ ހުށީމެވެ.“- އައްނަމްލު ސޫރަތް: 20-21

ތަރުޖަމާ: ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

1. ޖަހާ  ތިޔަ ޗާލު   އެސްފިޔައިން    ހެރިއްޖޭ   ތީރުތައް   މިހިތަށް!
                    ލޮލުން   ތިޔަ  ތޫނު  ނަޒަރެއް ދެން     ނިކަން  ދޭށޭ   މަގޭ  ދެލޮލަށް.
2. ހިތާ  މޭގައި   މިވާ   ވޭނަށް،     އެއިން   ފުރިހަމަ  ޝިފާ  ލިބެޔޭ،
                   އަރާމާ     ޢައިޝު    ހޯދައިދޭ،        އެއީ     ފަރުވާއެކޭ     މިހިތަށް.

ސުރުޚީގައި އެވަނީ، މިހާރަކަށް އައިސް ވަރަށް ގިނައިން އަޑުއިވޭ ބަހެކެވެ. އޮފީހެއްގެ އާދައިގެ މުއައްޒަފަކު ވެސް، އޭނާގެ ވެރިމީހާ ވިދާޅުވާ އެއްޗެއް ސާފުކޮށް އޮޅުން ނުފިލައިފިނަމަ، އެހެން ބުނެލައެވެ. މުއައްޒަފަކު އޭނާގެ ވެރިމީހާގެ އަރިހުގައި، "ތިދެންނެވީ ކީކޭތޯ" މިހެން ބުނަނީ، ދިވެހި ބަހުގެ ހަމަތައް ރަނގަޅަށް ނޭގޭތީ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.

ދިވެހި ފިރިހެނުންގެ ބޮލުން އިސްތަށި ފައިބާ ތަލަވުމަކީ އާއްމުކަމެކެވެ. ސައިހޮޓާތަކުގައްޔާއި ކެފޭ ރެސްޓޯރަންޓްތަކުގައްޔާއި ހޮޅުއަށިއަށީގައި އެންމެ ބާރަށް ވާހަކަ ދެކެވޭ މަޢުޟޫއަކީ “ ތަލަވާ މައްސަލަ ” އެވެ. އެކިމީހުންގެ ބޮލުން އިސްތަށި ފައިބަނީ އެކިގޮތަށެވެ. އެއްބައެއްގެ ނިތްކުރީގެ ދެފަރާތު ކައިރިއަށް ޚަރީފްމޫސުމް އާދެއެވެ. އަނެއްބައެއްގެ ބޮލުގެ މެދަށް ސުނާމީ އަރައެވެ.

ތަލަވާން ފެށުމުން ފުރަތަމަކޮޅު މަސައްކަތް ކުރަނީ އިސްތަށިކޮޅު ސަލާމަތުން ހުރިދިމާ ކާނާއަޅާ ބޭސް ދީގެން ދިގުކޮށް ތަލަވާހިސާބު ފޮރުވައިލެވޭތޯއެވެ. ފަހަތުން ދިގުކުރާ ތޮރާވެޔޮ ކުރިމައްޗަށް އެއްލައެވެ. އަރިމަތިން ދިގުކުރާ ޕެޝަންފުރުޓްވެޔޮ ބޯމަތިން އަނެއްފަޅިއަށް

 

ލިޔުނީ: ދާރީ

އިންސާނާއަށް އިވޭ ހުރިހާ އަޑެއްވެސް އުފެދެނީ ކޮންމެވެސް ދެއެއްޗެއް ޖެހި އުފެދޭ ވައިބްރޭޝަންތަކަކުންނެވެ. މިގޮތުން އުފެދޭ ވައިބްރޭޝަންތައް އަޑުބާނިތަކަކަށް ބަދަލުވެ ވައިގެ ތެރޭގައި ދަތުރުކުރަމުންދެއެވެ. އަދި މިއަޑުބާނިތައް އަޑެއްގެ ގޮތުގައި ދެނެގަތުމަށް ޓަކައި އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުން މަރުހަބާކިޔާ ގުނަވަނަކީ ކަންފަތެވެ. މިނާޒުކު ގުނަވަން މިއަޑުބާނިތައް ދެނެގަތުމަށް ޓަކައި ޤުދުރަތުން ހަމަޖައްސާފައިވާ އުސޫލާއި ދޭތެރޭގައި އިންސާނަކު ހަމަބުއްދިން ވިސްނައިފިނަމަ އެމީހަކު ހައިރާންވެ އަންތަރީސްވެދާނެއެވެ.

 

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން


ފަރުޙާން އަބޫޒައިދަކީ، އަންދަލުސްގެ އިސްލާމީ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. އަންދަލުސް އަކީ މިހާރުގެ ސްޕެއިން އެވެ. ހުޅަނގުގެ މަޝްހޫރު ޢިލްމުވެރިއެއް ކަމަށްވާ، ޖޭން ޖެކް ރޯސޯއަށް، އިޖުތިމާޢީ ގުޅުމުގެ ނަޒަރިއްޔާ އެނގިވަޑައިގަތީ، އަބޫޒައިދުގެ އަރިހުންނެވެ.

މުޙަންމަދު ވަރަށް ބުރަކޮށް ޑިއުޓީގައި އުޅުމަށްފަހު އައިސް އޮށޯވެ ނިދީ ދާދި ދެންމެއަކުއެވެ. މުޙަންމަދު ވެފައިހުރި ވަރުބަލި ކަމެއްގެ ސަބަބުން އޭނާގެ ދެލޮލާއި ސިކުނޑި ނިދިއެއްކަމަކު އޭނާގެ އެއްގުނަވަން ނުނިދާކަން ރަނގަޅަށް ވިސްނާލުމުން އެނގޭހައިވެއެވެ. އާއެކެވެ. އޭނާގެ ބާލާ އޮމާންކޮށްފައިވާ ތުނބުޅި މަތިމަސްވަނީ ފިކުރެއްގެ ފުން ކަނޑަކަށް ގެނބިގެން ގޮސްފައެވެ. [އަހަންނަކީ ކިހާ ބަދުނަސީބު މީހެއް ހެއްޔެވެ؟ އަހަންނަށްއޮތީ ކޮންއުފަލެއް ހެއްޔެވެ؟ އަހަންނަކަށް މިނިވަންކަމެއް ނެތެވެ. މި މުޙަންމަދަކީ ކޮންފަދަ ބޮޑު އަނިޔާވެރިއެއްހެއްޔެވެ؟ އަހަންނަށް މުޙަންމަދުގެ އަނގަމަތީގައިއޮވެ ނިދާލުމުގެ ފުރުޞަތު ނުލިބޭތާ އަނގަމަތިން ބޭރަށް ބޯދިއްކޮށްލުމުގެ ހައްޤެއްވެސް ނެތެވެ. ކޮންމެ ދުވަހެއްގެވެސް މޯނިންގ އެކަނޑާލަނީ އަހަންނަށް ތޫނު ޖިލެޓަކުން ދެވޭ ހަމަލާއަކުންނެވެ. މަ ފަކީރު މިއޮންނަނީ ތިލައަޅުވާ ދަމަދަމާ ހަންކުރަކި ވެފައެވެ.] މުޙަންމަދުގެ ތުނބުޅި މަތިމަހުގެ ޚިޔާލުގެ އަސް މިހާހިސާބަށް ދުވިއިރު އެހިތާމަތައް ކަރުނައަށްވެ، އެކަނިވެރި ތުނބުޅިއަށް ރަނގަޅަށް ރޮވިއްޖެއެވެ. އެރުއިމުގެ އަޑުގަދަވެގެން މުޅިފެންޑާތެރޭ އެރުއިމުގެ އަޑު ގުގުމަންފެށިއެވެ. މި ގަދަވަމުން ދިޔައަޑާއެކު ޖެހިގެން އޮތް އެނދުގައި ނިދާފައިއޮތް ޝަރީފުގެ ތުނބުޅިއަށްވެސް ހޭލެވިއްޖެއެވެ. މުޙަންމަދުގެ ތުނބުޅި ރޮއެ ހިތާމަކުރާ މަންޒަރު ބަލަހައްޓައިގެން އޮންނާކަށް ޝަރީފުގެ ތުނބުޅިއަކަށް ކެތެއް ނުކުރެވުނެވެ. ހިތް ފަޅައިގެން ގޮސްފައިވާ އެތުނބުޅިއަށް ވިސްނައިދެވޭތޯ ޝަރީފުގެ ތުނބުޅި މަސައްކަތް ފެށިއެވެ.

ބިސްމިއަކީ، ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ފެށުން ކަމުގައިވާ އަލްޙަމްދުގެ ހަތް އާޔަތުގެ ތެރެއިން ފުރަތަމަ އާޔަތެވެ. އެހެންވީމާ، ބިސްމިއަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ފުރަތަމަ އާޔަތެވެ. ޢަރަބި ބަހުން ބިސްމިއަށް ކިޔަނީ ބަސްމަލާ އެވެ. ބިސްމީގެ މާނައަކީ، "ރަޙުމާނުވަންތަ ރަޙީމުވަންތަ ﷲ ގެ އިސްމުފުޅުން (ފަށަމެވެ)." މުސްލިމުން ކުރާ ކޮންމެ ހެޔޮކަމެއް މިއާޔަތުގެ ބަރަކާތުން ފެށުމަށް، ކީރިތި ރަސޫލާވަނީ، އިރުޝާދު ދެއްވާފައެވެ. ޢަދަދުގެ ގޮތުން މިއާޔަތް ދިރާސާކޮށް ބެލިއިރު، އިޢުޖާޒުގެ ޙަޤީޤަތްތަކެއް ކަޝްފުވިއެވެ. މި މަޒުމޫނުގައި ބަލައިލާނީ އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ޙަޤީޤަތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. މި ޙަޤީޤަތްތަކުގެ މައްޗަށް ނަޒަރުހިންގައި ބަލާއިރު، ކީރިތި ޤުރުއާނާ އެއްފަދަ ފޮތެއް އުފެއްދުމަށް އިންސީންނާއި ޖިންނީންނަށް މާތްﷲ ޖައްސަވާފައިވާ ގޮންޖެއްސެވުމުގެ ބޮޑުކަން ހާމަވެއެވެ.